«Σημαντική Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, με συντονιστή το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από το Κοινοτικό Πλαίσιο Horizon 2020, για την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων στη Φυτοπροστασία»
Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) έτυχε δύο πολύ σημαντικών χρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο των ιδιαίτερα ανταγωνιστικών προγραμμάτων Horizon 2020 (SFS-17-2017), τα οποία προβάλλουν διεθνώς το Ίδρυμα και την Ελλάδα. Τα πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα έχουν αντικείμενο την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων Φυτοπροστασίας, με έμφαση στη «Γεωργία Ακριβείας» και στη «Γεωπονική Βιοτεχνολογία». Βρέθηκαν στην πρώτη τριάδα στην κατηγορία τους στην Ευρώπη (η οποία και χρηματοδοτήθηκε), ανάμεσα σε 57 συνολικά αρχικές προτάσεις που υποβλήθηκαν. Έχουν διάρκεια 4 χρόνια και συνολικό προϋπολογισμό 6,5 εκ. Eυρώ.
Το πρώτο πρόγραμμα, με την επωνυμία «SuperPests» συντονίζεται από τον Καθηγητή Γεωργικής Φαρμακολογίας του ΓΠΑ, Γιάννη Βόντα και αφορά στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, εργαλείων και μεθόδων, όπως νέων βιο-εντομοκτόνων μεγάλης αποτελεσματικότητας και χαμηλής τοξικότητας, μοριακών διαγνωστικών και σύγχρονων τρόπων διαχείρισης της Φυτοπροστασίας, προκειμένου για την αντιμετώπιση των πλέον δυσεξόντοτων εντομολογικών εχθρών της Γεωργίας παγκοσμίως (όπως οι αλευρώδεις, οι αφίδες, οι θρίπες και ο τετράνυχος), οι οποίοι έχουν αναπτύξει υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας στα συμβατικά εντομοκτόνα (Εικόνα 1).
Το δεύτερο πρόγραμμα, με την επωνυμία «OPTIMA» συντονίζεται από τον Επίκουρο Καθηγητή Γεωργικής Μηχανολογίας του ΓΠΑ, Σπύρο Φουντά σε συνεργασία με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Φυτοπαθολογίας του ΓΠΑ, Δημήτρη Τσιτσιγιάννη και αφορά στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης (IPM) τριών ιδιαίτερα σοβαρών ασθενειών των φυτών (περονόσπορος αμπέλου, φουζικλάδιο μηλιάς, αλτερναρίωση καρότου) με καινοτόμα συστήματα Γεωργίας Ακριβείας. Σκοπός του προγράμματος είναι: α) να πραγματοποιείται ταχύτερα η εκτίμηση της πιθανότητας εμφάνισης των ασθενειών μέσω μοντέλων πρόβλεψης ασθενειών, β) να αναπτυχθούν προηγμένες μέθοδοι έγκαιρης διάγνωσης με τεχνικές φασματικής απεικόνισης για ακριβή εντοπισμό και ποσοτικοποίηση της ασθένειας, γ) να αξιολογηθούν καινοτόμα βιολογικά προϊόντα σε συνδυασμό με χημικά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα και δ) να αναπτυχθούν πρωτότυπα ψεκαστικά μηχανήματα ακριβείας με διαφορετικούς τύπους ακροφυσίων και έλεγχο μεταβλητού ρυθμού ροής του ψεκαστικού υγρού (Εικόνα 2). Το πρόγραμμα θα αξιολογήσει επίσης τις επιπτώσεις των προτεινόμενων ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης ασθενειών των φυτών στην υγεία, το περιβάλλον και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο συγκριτικά με συμβατικά συστήματα.
Ο συντονισμός των δύο Έργων θα γίνει από το ΓΠΑ, ενώ στις ερευνητικές ομάδες των δύο έργων συμμετέχουν τα πλέον αναγνωρισμένα Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα του εξωτερικού στο αντικείμενο, όπως τα Πανεπιστήμια του Amsterdam, του Wageningen, της Γάνδης, του Exeter, του Τορίνου και της Coimbra, το Πολυτεχνείο της Καταλονίας, τα Ινστιτούτα της Γερμανίας HSG, της Γαλλίας INRA και IRSTEA, του Βελγίου ILVO και της Ελλάδας ΕΚΕΤΑ και ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Επίσης συμμετέχουν πολλές ιδιωτικές εταιρείες (FEDE, CAFFINI, AGENSO), το European Crop Protection Association (ECPA) αλλά και πολλοί συνεταιρισμοί παραγωγών.
Τα αποτελέσματα της έρευνας θα είναι άμεσα και θα συμβάλλουν στη βιωσιμότητα της αγροτικής παραγωγής, η οποία ενώ χρειάζεται να διπλασιασθεί τα επόμενα 30-40 χρόνια προκειμένου να διατηρηθεί η παγκόσμια επάρκεια τροφίμων, απειλείται πολύ σοβαρά από τους γεωργικούς εχθρούς και τις ασθένειες. Επίσης θα συμβάλλουν σημαντικά στη μειωμένη χρήση αγροχημικών προϊόντων, στη μείωση των υπολειμμάτων των φυτοφαρμάκων και στη μείωση των επιπτώσεων τους στην ανθρώπινη υγεία.
Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει μεγάλη ιστορία, εμπειρία αλλά και εντυπωσιακή παρουσία τα τελευταία χρόνια στην έρευνα και την εκπαίδευση. Με την ενσωμάτωση πρωτοποριακής έρευνας, σύγχρονων τεχνολογιών και στρατηγικών συνεργασιών, συνεισφέρει καινοτόμες λύσεις, με άμεσα και σημαντικά οφέλη στην ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τομέα και στην Κοινωνία, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
