H πρώτη Ελληνική ποικιλία ρίγανης εγγεγραμμένη στον Ελληνικό Εθνικό (και Ευρωπαϊκό) Κατάλογο Καλλιεργούμενων Φυτικών Ειδών.
Αρέθουσα: H πρώτη Ελληνική ποικιλία ρίγανης εγγεγραμμένη στον Ελληνικό Εθνικό (και Ευρωπαϊκό) Κατάλογο Καλλιεργούμενων Φυτικών Ειδών
Η μακροχρόνια συνεργασία (από το 2008) τριών (3) Καθηγητών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ) και συγκεκριμένα της Καθηγήτριας Γ. Οικονόμου - Αντώνακα (Εργαστήριο Γεωργίας), του Καθηγητή Π. Ταραντίλη, (Εργαστήριο Χημείας), καθώς και του Καθηγητή Κ. Τσιμπούκα (Εργαστήριο Διοίκησης Γεωργικών Επιχειρήσεων και Εκμεταλλεύσεων), οι οποίοι επιτελούν και ρόλο Συντονιστών του Ινστιτούτου Ιν. Φ.Α.Φ. (www.infafaua.com) και Κέντρου Αριστείας του ΓΠΑ (Ινστιτούτο Μελέτης και Προώθησης Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών – Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο ΓΠΑ), οδήγησε στο σημαντικό αυτό επίτευγμα εντός του 2021.
Σκοπός της εν λόγω συνεργασίας και ρόλος του Ιν. Φ.Α.Φ. είναι η επίλυση των θεμάτων αιχμής του τομέα, όπως η κατοχύρωση των ελληνικών Φ.Α.Φ., η αειφόρος παραγωγή τους, η ταυτότητα και πιστοποίηση των προϊόντων τους, καθώς και η διείσδυσή τους στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές.
Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας χρονολογούμενης από το 2008 έως το 2010, υλοποιήθηκε Ερευνητικό Πρόγραμμα Εφαρμογής χρηματοδοτούμενο από το Δήμο Ευδήλου Ικαρίας, με αντικείμενο: «την Αποτύπωση, Αξιολόγηση και Αξιοποίηση των Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών της νήσου Ικαρίας», όπου εντοπίστηκε ένας αυτοφυής πληθυσμός φυτών της Ελληνικής ρίγανης - Origanum vulgare ssp. Hirtum - με υψηλή απόδοση σε αιθέριο έλαιο (8.5%) και υψηλή εκατοστιαία περιεκτικότητα σε καρβακρόλη (89%).
Μάλιστα, η Ελληνική ρίγανη από την Ικαρία, αξιολογήθηκε ως προς την προσαρμοστικότητά της σε διαφορετικά περιβάλλοντα επί έξι (6) χρόνια, ήτοι :
- α) στην περιοχή προέλευσής της στην Αρέθουσα της Ικαρίας,
- β) στο ΓΠΑ (Αγρός Εργαστήριου Γεωργίας),
- γ) στο Αγρόκτημα του ΓΠΑ (Σπάτα) και
- δ) στη Μήλο, σε φυτείες αγενώς αναπαραγόμενες από το μητρικό πληθυσμό.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του συγκεκριμένου πληθυσμού ρίγανης επιβεβαιώθηκε κατά το τρίτο έτος της καλλιέργειάς της στο ΓΠΑ, όπου εμφάνισε υψηλή απόδοση σε αιθέριο έλαιο (12%) και υψηλή περιεκτικότητα σε καρβακρόλη (95%), από τις υψηλότερες τιμές που έχουν καταγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Συγχρόνως, εκπονήθηκε επιχειρηματικό σχέδιο για καλλιέργεια της ρίγανης σε μικρή κλίμακα, προσαρμοσμένη στις συνθήκες της Ικαρίας.
Επιπρόσθετα, το 2021 εγκρίθηκε η εγγραφή της ρίγανης από την Ικαρία ως η 1η ποικιλία Φ.Α.Φ. στον Εθνικό Κατάλογο (ΦΕΚ 933/10/05/2021) με την ονομασία «Αρέθουσα», μετά από αξιολόγηση στο Ινστιτούτο Ελέγχου Ποικιλιών Καλλιεργούμενων Ειδών του ΥΠΑΑΤ.
Εν κατακλείδι, η ποικιλία ρίγανης «Αρέθουσα» από την Ικαρία αποτελεί τμήμα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της νήσου, καθώς αποτελεί ένα φαρμακευτικό αρωματικό φυτό (Φ.Α.Φ.) μεταξύ άλλων σημαντικών που εμφανίζονται στην Ικαρία, τα οποία συνδέονται με τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων της, τον ιδιαίτερο πολιτισμό της και τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας της.
